Hoạt động dạy và hoạt động học

1) Sự tương tác giữa người dạy và người học và đối tượng học:


“ Trong bất kỳ quá trình dạy họcnào cũng tồn tại sự tương tác giữa ba yếu tố: người dạy, người học và đối tượngdạy học”
Trong hệ thống giáo dục trước đây: Mối quan hệ giữa người dạy và ngườihọc được hiểu là chủ thể - đối tượng, trong đó giáo viên là chủ thể toàn quyềnquyết định mục tiêu, nội dung và phương thức tác động đến người học, còn ngườihọc là vật thụ động. vì vậy, hướng tác động chính là truyền giảng và các phươngpháp giáo dục độc đoán khác của thầy.
Ngày nay: Hoạt động dạy được quy về các hoạt động định hướng ,giúp đỡ, tổ chức và động viên các hoạtđộng học tập của học viên. Có 3 trường hợp xảy ra:
F Thứ nhất: người dạy chỉ đóng vai trò hướng đạo,chủ yếu là định hướng cho người học hoạt động trong môi trường đối tượng,còn người học tự mình giải quyết nội dung công việc.
F Thứ hai: người học vừa cần có sự định hướng vừacần có sự trợ giúp của người dạy. trong trường hợp này người học không thể tựmình hoạt động có hiệu quả trong môi trường sư phạm. vì vậy để giảm bớt sai lầmcho họ. Giáo viên một mặt tạo cho họ môi trường sư phạm, định hướng cho họ. Mặtkhác thường xuyên giúp đỡ họ khi cần thiết.
F Thứ ba: người học chưa thể tự mình tổ chức việchọc tập và tu dưỡng. trong trường hợp này cần có sự can thiệp trực tiếp của ngườidạy, với tư cách là người tổ chức cho người học hoạt động trong môi trương sưphạm. Quá trình này bao hàm cả chỉ dẫn tổ chức và điều khiển hoạt động của ngườihọc bằng nhiều phương pháp khác nhau.

Giáo viên ↔ Học sinh Đối tượng Vai trò của người giáo viên truyền thống: Đối tượng học của người học được khúc xạ qua thầy và tác động một chiều lên người học. Còn sự tác động của người học lên đối tượng và lên thầy là thứ yếu. Đây là tác đông một chiều.

Giáo viên ↔ Học sinh Đối tượng Vai trò của người giáo viên hiện đại: Đối tượng học của người học là đối tượng làm việc của cả người dạy và người học. Sự tác động của người dạy đến người học thông qua sự tác động của người học đến người dạy. Sự tác động giữa đối tượng học với người học là trực tiếp,hai chiều.

2) Chức năng của hoạtđộng dạy và hoạt động học trong dạy học hiện đại:

a) Chức năng của hoạtđộng dạy:


Chức năng xã hội bao trùm của hoạt động dạy là truyền thụ hệ thống kinhnghiệm của xã hội cho thế hệ trẻ. Các chức năng thành phần:
F Định hướng: bao gồm cả việc xác định mục tiêudạy học được thể hiện trong chương trình, môn học… và định hướng hành động củangười học trong quá dạy học cụ thể.
F Ủy thác: chức năng này thể hiện ở việc ngườidạy phân tích đối tượng học vấn và định vị, hiện thực hóa chúng vào trong tàiliệu học tập, trước hết là sách giáo khoa, sau đó là vào các tình huống dạy học.
F Kích thích động viên, làm nảy sinh nhu cầu, tạođộng cơ, phát triển hứng thú học tập của người học.
F Trợ giúp và tham vấn, giúp đỡ người học. Bảnthân người học phải tự sản sinh ra kết quả học tập của mình.
F Tổ chức hành động học của người học. đây làchức năng trung tâm, đặc biệt đối với người học còn nhỏ tuổi.
F Kiểm soát: để củng cố những việc làm phù hợp và khắc phục việc chưa phù hợp.
F Đánh giá: Tách khỏi các hoạt động khác và cóchức năng riêng.b) Chức năng của hoạtđộng học:


Chức năng của hoạt động học là tiếp nhận và chuyển hóa những kinh nghiệmđó thành của bản thân. Nói cách khác, người học có chức năng cấu trúc lại, táitạo lại các kinh nghiệm xã hội trong hoạt động của bản thân.
Để thực hiện chức năng trên, người học phải thực hiện nhiều hành động vớicác mục đích khác nhau. Trong hoạt động học tập của người học có các hành độnghọc phổ biến:
F Định hướng cho việc học. Hành động này giúpngười học có biểu tượng ban đầu về đối tượng cần chiếm lĩnh và cách thức chiếmlĩnh đối tượng đó.
F Tiếp nhận và phân tích đối tượng học. trong học tập hành động này có ý nghĩa quyếtđịnh.
F Mô hình hóa đối tượng học với các vật liệu mới.Thực chất là hành động cấu tạo lại đối tượng học bằng một vật liệu khác, mà vẫnđảm bảo bản chất của đối tượng đó.
F Phát triển mô hình sang các dạng mới, với cácvật liệu mới. So với hành động mô hình hóa thì hành động này phát triển ở mứccao hơn, người học không chỉ tái tạo lại đối tượng học dưới dạng vật liệu mới,mà còn phải thay đổi cả hình thức biểu hiện của đối tượng học.
F Đối chiếu với các vật mẫu của đối tượng học.Là hành động kiểm tra mô hình đã có về đối tượng học với vật chuẩn.